Dudakta çıkan basit bir uçuk, yıllar sonra Alzheimer riskini artırabilir mi? Bilim dünyası bu soruya cevap arıyor.
Bilim insanları, halk arasında “uçuk virüsü” olarak bilinen Herpes Simpleks Virüsü Tip 1 (HSV-1) ile Alzheimer hastalığı arasında dikkat çekici bir ilişki tespit etti. ABD’de 15 yılı aşkın süreyi kapsayan geniş çaplı bir veri analizine dayanan bu araştırma, daha önce varsayılan teorilere güçlü bir dayanak sunuyor.
HSV-1, genellikle ağız çevresinde uçuklara yol açan, yaygın bir nörotropik virüs. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, 50 yaş altındaki bireylerin yaklaşık %67’si bu virüsü taşıyor. Virüs vücuda girdikten sonra sinir hücrelerine yerleşiyor ve yıllarca uyku hâlinde kalabiliyor. Ancak stres, hastalık veya bağışıklık düşüklüğü gibi etkenlerle yeniden aktive olabiliyor.
BMJ Open adlı prestijli bilimsel dergide yayımlanan çalışmada, 2006–2021 yılları arasında Alzheimer teşhisi konan 340 binden fazla ABD’li birey analiz edildi. Araştırmacılar, bu kişileri yaş, cinsiyet ve bölge gibi değişkenlere göre benzer özellikler taşıyan kontrol gruplarıyla karşılaştırdı.
Sonuçlar dikkat çekici:
Alzheimer hastalarının %0,44’ü daha önce HSV-1 tanısı almış.
Kontrol grubunda bu oran sadece %0,24.
Bu, HSV-1 taşıyan bireylerde Alzheimer riskinin %80 oranında daha yüksek olabileceğini gösteriyor.
Araştırmanın en umut verici bulgularından biri ise şu:
HSV-1 tanısı alıp antiviral ilaç kullanan bireylerde Alzheimer gelişme riski %17 daha düşük çıktı.
Bu, gelecekte HSV-1’e yönelik antiviral tedavilerin nörolojik hastalıklara karşı koruyucu etkisinin olabileceğine dair ipuçları sunuyor.
